Kończy się Twoja umowa o pracę na czas określony i nie wiesz, co dalej? Nie jesteś sam. Wiele osób zastanawia się, jakie kroki podjąć, gdy zbliża się koniec ich zatrudnienia na podstawie umowy terminowej. W tym artykule przyjrzymy się, jakie prawa i obowiązki mają pracownik i pracodawca w tej sytuacji, a także jakie możliwości stoją przed osobami, których umowa wkrótce wygasa.
Jakie są rodzaje umów o pracę?
Prawo pracy w Polsce wyróżnia trzy główne rodzaje umów o pracę: umowę na okres próbny, umowę na czas określony oraz umowę na czas nieokreślony. Każda z tych form zatrudnienia ma swoje specyficzne cechy i przeznaczenie, a co za tym idzie, różne zasady zakończenia współpracy między pracodawcą a pracownikiem.
Umowa na czas określony jest jedną z najczęściej stosowanych form zatrudnienia, szczególnie w przypadku nowych pracowników, którzy dopiero zaczynają swoją karierę w danej firmie. Jest to umowa zawierana na ściśle określony czas, co oznacza, że jej zakończenie następuje automatycznie z upływem tego okresu, chyba że strony postanowią inaczej.
Co zrobić, gdy kończy się umowa na czas określony?
Gdy zbliża się koniec umowy na czas określony, pracownik i pracodawca mają kilka możliwości. Przede wszystkim, mogą zdecydować się na przedłużenie umowy na czas określony, co często bywa stosowane w praktyce. Należy jednak pamiętać o obowiązujących limitach – z jednym pracownikiem można zawrzeć maksymalnie trzy takie umowy, a ich łączny czas trwania nie może przekroczyć 33 miesięcy.
Jeśli limit ten zostanie przekroczony, umowa automatycznie przekształca się w umowę na czas nieokreślony. Warto również rozważyć możliwość przejścia na umowę na czas nieokreślony, co daje większą stabilność zatrudnienia i inne przywileje związane z długością okresu wypowiedzenia.
Jakie kroki podjąć przed wygaśnięciem umowy?
Przed wygaśnięciem umowy o pracę na czas określony warto rozważyć kilka kroków, które mogą wpłynąć na dalszy przebieg kariery zawodowej:
- Porozmawiaj z pracodawcą o możliwości przedłużenia umowy lub zmiany jej na czas nieokreślony.
- Zacznij poszukiwanie nowej pracy, jeśli nie masz pewności co do przyszłości w obecnej firmie.
- Zaktualizuj swoje CV i profil zawodowy na portalach rekrutacyjnych.
- Zarejestruj się w urzędzie pracy, jeśli istnieje ryzyko przerwy w zatrudnieniu.
Jakie są prawa pracownika po zakończeniu umowy?
Po zakończeniu umowy na czas określony, pracownik ma prawo do otrzymania świadectwa pracy, które dokumentuje okres zatrudnienia oraz przyczynę zakończenia umowy. Świadectwo to jest kluczowe przy poszukiwaniu nowej pracy, ponieważ potwierdza doświadczenie zawodowe oraz warunki, na jakich zakończył się poprzedni stosunek pracy.
Warto również pamiętać, że w przypadku zakończenia umowy z upływem czasu, pracownik może mieć prawo do zasiłku dla bezrobotnych, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów dotyczących długości zatrudnienia i wysokości wynagrodzenia.
Jak uzyskać zasiłek dla bezrobotnych?
Otrzymanie zasiłku dla bezrobotnych wiąże się z koniecznością spełnienia kilku kluczowych warunków:
- Zarejestrowanie się jako bezrobotny w powiatowym urzędzie pracy.
- Udokumentowanie co najmniej 365 dni pracy w ciągu ostatnich 18 miesięcy przed rejestracją.
- Otrzymywanie wynagrodzenia nie niższego niż minimalne, od którego były odprowadzane składki na Fundusz Pracy.
- Aktywne poszukiwanie nowego zatrudnienia i uczestnictwo w oferowanych przez urząd pracy formach pomocy.
Jakie obowiązki ma pracodawca przy zakończeniu umowy?
Pracodawca w przypadku zakończenia umowy o pracę na czas określony musi dopełnić kilku formalności. Przede wszystkim, ma obowiązek wydania pracownikowi świadectwa pracy oraz wyrejestrowania go z ubezpieczeń społecznych w ciągu 7 dni od rozwiązania umowy.
Pracodawca nie ma obowiązku ponownego zatrudniania pracownika, którego umowa rozwiązała się przez upływ czasu, jednak w niektórych przypadkach może to być korzystne dla obu stron, zwłaszcza jeśli pracownik dobrze się sprawdził na swoim stanowisku.
Co z okresem wypowiedzenia?
W przypadku umowy na czas określony, okres wypowiedzenia zależy od długości zatrudnienia. Wynosi on:
- 2 tygodnie, jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Okres wypowiedzenia ma na celu zabezpieczenie obu stron – pracodawca ma czas na znalezienie nowego pracownika, a zatrudniony na poszukiwanie nowego miejsca pracy.
Co w przypadku ciąży pracownicy?
Kobiety w ciąży zatrudnione na umowę o pracę na czas określony są chronione przed zwolnieniem, ale tylko w określonych przypadkach. Jeśli umowa wygasa po zakończonym 12 tygodniu ciąży, pracodawca jest zobowiązany przedłużyć umowę do dnia porodu. Pracownica ma wtedy prawo do pełnego wynagrodzenia oraz zasiłku macierzyńskiego.
W przypadku, gdy umowa o pracę kończy się przed zakończeniem 12 tygodnia ciąży, pracodawca nie jest zobowiązany do jej przedłużenia, jednak pracownica ma prawo ubiegać się o tzw. Kosiniakowe, czyli świadczenie rodzicielskie.
Kiedy pracodawca może wypowiedzieć umowę ciężarnej pracownicy?
W bardzo wyjątkowych sytuacjach, pracodawca ma prawo wypowiedzieć umowę ciężarnej pracownicy, na przykład w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych lub zakończenia działalności firmy. W takich przypadkach warto skonsultować się ze specjalistą ds. prawa pracy, aby upewnić się, że wszystkie działania są zgodne z obowiązującymi przepisami.
Co warto zapamietać?:
- Rodzaje umów o pracę w Polsce: umowa na okres próbny, umowa na czas określony, umowa na czas nieokreślony.
- Limit umów na czas określony: maksymalnie trzy umowy, łączny czas trwania nie może przekroczyć 33 miesięcy.
- Przed wygaśnięciem umowy warto: rozmawiać z pracodawcą o przedłużeniu, aktualizować CV, szukać nowej pracy, zarejestrować się w urzędzie pracy.
- Warunki uzyskania zasiłku dla bezrobotnych: rejestracja w urzędzie, minimum 365 dni pracy w ostatnich 18 miesiącach, wynagrodzenie nie niższe niż minimalne.
- Obowiązki pracodawcy: wydanie świadectwa pracy, wyrejestrowanie z ubezpieczeń społecznych w ciągu 7 dni od zakończenia umowy.
