Umowa przedwstępna o pracę, zwana również promesą zatrudnienia, jest dokumentem prawnym, który potwierdza zobowiązanie pracodawcy i pracownika do podpisania w przyszłości pełnoprawnej umowy o pracę. Choć jest to stosunkowo prosty dokument, jego skutki prawne mogą być poważne, dlatego warto zrozumieć jego zasady przed podpisaniem.
Co to jest umowa przedwstępna o pracę?
Umowa przedwstępna o pracę to zobowiązanie stron do zawarcia oznaczonej umowy o pracę w przyszłości. Jest to dokument, który często stosuje się, gdy strony z różnych powodów nie mogą zawrzeć umowy właściwej w danym momencie, ale chcą zagwarantować sobie, że do tego dojdzie. Przykładem może być sytuacja, gdy pracownik ma jeszcze zobowiązania wobec aktualnego pracodawcy, a nowy pracodawca potrzebuje czasu na przygotowanie dokumentacji.
Podpisanie umowy przedwstępnej daje obydwu stronom pewność co do przyszłego zatrudnienia. Pracownik ma gwarancję, że po zakończeniu okresu wypowiedzenia w obecnej pracy nowa posada będzie na niego czekać, a pracodawca ma pewność, że zatrudni osobę, którą wcześniej wybrał. Warto podkreślić, że umowa przedwstępna o pracę wywodzi się z przepisów Kodeksu cywilnego, mimo że dotyczy stosunków pracy.
Jakie są konsekwencje niewykonania umowy przedwstępnej?
Umowa przedwstępna o pracę niesie ze sobą istotne konsekwencje w przypadku niewywiązania się z jej warunków przez którąkolwiek ze stron. W przypadku, gdy jedna ze stron zdecyduje się na wycofanie, druga strona ma prawo do odszkodowania lub może żądać zawarcia umowy przyrzeczonej. To ważne, aby mieć świadomość, że umowa przedwstępna nie może być traktowana lekko, ponieważ jej niewykonanie może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych.
Jeśli pracodawca uchyla się od podpisania umowy przyrzeczonej, pracownik może domagać się naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że liczył na zawarcie umowy. Z drugiej strony, jeśli to pracownik nie wywiąże się z zobowiązania, pracodawca ma prawo do żądania odszkodowania, choć nie może przymusić pracownika do podjęcia pracy.
Kara umowna
W umowie przedwstępnej warto zawrzeć klauzulę o karze umownej, która zabezpiecza interesy jednej ze stron na wypadek, gdyby druga strona postanowiła wycofać się z zobowiązania. Określenie kary umownej znacznie ułatwia dochodzenie odszkodowania na drodze sądowej, ponieważ wówczas nie trzeba udowadniać wysokości poniesionej szkody.
Jakie elementy powinna zawierać umowa przedwstępna o pracę?
Prawidłowo sporządzona umowa przedwstępna o pracę powinna zawierać kilka istotnych elementów, które są niezbędne do jej ważności. Do najważniejszych z nich należą:
- rodzaj umowy – określenie, że chodzi o umowę o pracę,
- rodzaj pracy – dokładne wskazanie stanowiska,
- miejsce wykonywania pracy,
- wynagrodzenie oraz jego składniki,
- wymiar czasu pracy,
- termin zawarcia umowy przyrzeczonej.
Umowa przedwstępna powinna być sporządzona na piśmie, co ułatwia jej dochodzenie w przypadku sporu. Pomimo że zgodnie z przepisami Kodeksu pracy umowa o pracę może być zawarta również ustnie, w praktyce pisemna forma jest znacznie bezpieczniejsza.
Przykłady zastosowania
Umowa przedwstępna o pracę jest szczególnie przydatna, gdy proces rekrutacji trwa długo i istnieje ryzyko, że obie strony mogą się wycofać. Przykładowo, Kamil, który znalazł atrakcyjną ofertę pracy, ale miał trzymiesięczny okres wypowiedzenia, mógł zabezpieczyć się umową przedwstępną. Dzięki temu miał pewność, że nowa firma go zatrudni.
Czy można zawrzeć umowę przedwstępną z pracownikiem?
Pod względem prawnym nie ma przeciwwskazań do zawarcia umowy przedwstępnej z pracownikiem. Mimo że przepisy Kodeksu pracy nie regulują bezpośrednio tej kwestii, to zgodnie z art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieunormowanych stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego.
Umowa przedwstępna z pracownikiem jest zatem możliwa i może być korzystna zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Pracodawca zyskuje pewność zatrudnienia upatrzonego kandydata, a pracownik ma gwarancję, że po zakończeniu obecnych zobowiązań będzie miał nową pracę.
Jakie są alternatywy dla umowy przedwstępnej?
W niektórych sytuacjach, zamiast zawierać umowę przedwstępną, strony mogą zdecydować się na podpisanie od razu umowy o pracę, wskazując przyszły termin rozpoczęcia zatrudnienia. Taki krok może być bardziej bezpośredni i mniej obarczony ryzykiem prawnym.
Inną alternatywą jest list intencyjny, który często stosowany jest w rekrutacjach na wyższe stanowiska. Choć list intencyjny nie wywołuje skutków prawnych podobnych do umowy przedwstępnej, to może być traktowany jako zobowiązanie, jeśli zawiera wszystkie istotne elementy przyszłej umowy o pracę.
Co warto zapamietać?:
- Umowa przedwstępna o pracę, znana jako promesa zatrudnienia, to zobowiązanie do zawarcia umowy o pracę w przyszłości.
- Niewykonanie umowy przez jedną ze stron może skutkować odszkodowaniem lub żądaniem zawarcia umowy przyrzeczonej.
- Warto zawrzeć klauzulę o karze umownej, co ułatwia dochodzenie odszkodowania w przypadku niewywiązania się z umowy.
- Umowa przedwstępna powinna zawierać m.in. rodzaj umowy, stanowisko, miejsce pracy, wynagrodzenie oraz termin zawarcia umowy przyrzeczonej.
- Alternatywy dla umowy przedwstępnej to podpisanie umowy o pracę z przyszłym terminem rozpoczęcia lub list intencyjny.
